Μεταξύ των πολλών ειδικοτήτων που απαιτούνται για να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα μιας ταινίας στη χώρα μας, υπάρχει και η πολύ διαδεδομένη στο εξωτερικό θέση εργασίας του επαγγελματία «armourer». Πρόκειται για τον ειδικό «που παρέχει για τον κινηματογράφο εξειδικευμένα prop όπλα…
…(σ.σ. μη λειτουργικά, ασφαλή αντίγραφα) για ελληνικές και διεθνείς οπτικοακουστικές παραγωγές», όπως εξηγεί στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού/Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM», ο Γαβριήλ Γουργούρης, ένας από τους ελάχιστους επαγγελματίες armourers στην Ελλάδα.
Ο κ. Γουργούρης εξηγεί πως με την άφιξη στην Ελλάδα κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών υψηλού επιπέδου, ο κλάδος έχει ανάγκη από Έλληνες ειδικούς που θα χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο αντί για επαγγελματίες από το εξωτερικό. «Ο armourer είναι μια ειδικότητα που μέχρι σήμερα δεν μπόρεσε ν’ αναπτυχθεί στην Ελλάδα, λόγω του ιδιότυπου νομικού καθεστώτος που υπάρχει στη χώρα σε ό,τι αφορά τα αντικείμενα που περιγράφονται ως “όπλα”. Καθώς τα τελευταία τρία χρόνια υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον με τις μεγάλες ξένες παραγωγές που θέλουν να έρθουν εδώ και να γυρίσουν τα πρότζεκτ τους στον ελλαδικό χώρο, όσοι έχουμε αυτή την ειδικότητα, προσπαθούμε -πάντα στο πλαίσιο της ελληνικής νομοθεσίας- να δώσουμε μια ποικιλία αντικειμένων», τονίζει ο κ. Γουργουρής.
Τα «όπλα γυρισμάτων» αυτά θα συνδυαστούν με τα οπτικά αλλά και τα ηχητικά εφέ που θα προστεθούν στο τελικό οπτικοακουστικό προϊόν κι έτσι «θα μπορέσει κανείς να έχει ένα αληθοφανές αποτέλεσμα ώστε τελικά να ετοιμαστεί ένα… καλό σκηνικό ταινίας», συμπληρώνει ο Έλληνας επαγγελματίας, με την σπάνια ειδικότητα.
Πώς «φτάνει» ένα τέτοιο αντικείμενο στη σκηνή
Με αφορμή και την πρόσφατο ατυχές συμβάν στις ΗΠΑ, ο κ. Γουργουρής τονίζει πως το να πάρει κανείς ένα όπλο και να το πάει σε ένα σετ δεν είναι καθόλου απλό. «Υπάρχει προσωπικό, από τον stunt coordinator, μέχρι τον safety marshal και πληθώρα άλλων ατόμων, που ελέγχουν τον οπλισμό στο σετ ώστε να είναι άδειος. Αυτοί γνωρίζουν κι αυτοί καθορίζουν πότε αυτό θα γεμίσει, πότε θα το πάρει στο χέρι ένας ηθοποιός, μετά από ανταλλαγή με το ψεύτικο, με το οποίο αυτός/η έχει κάνει όλες τις πριν πρόβες. Όλα διέπονται από κανονισμός που πρέπει να καθορίζουν απόλυτα όλη αυτή την αλληλουχία», εξηγεί ο Έλληνας armourer.
Εκτός Ελλάδας και στις χώρες όπου έχει στηθεί η βιομηχανία του θεάματος, ο χώρος λειτουργεί με απόλυτο επαγγελματισμό. «Στο εξωτερικό, σε κάθε παραγωγή και όπου π.χ γυρίζονται αστυνομικές περιπέτειες, πολεμικές ταινίες, υπάρχει μια πληθώρα αντικειμένων, τα οποία μεταφράζονται με τον ορισμό “όπλα”, είτε αυτά είναι λειτουργικά, είτε μη λειτουργικά, είτε πρόκειται για αντίγραφα, είτε είναι από πλαστικό, λάστιχο, είτε ακόμη και αληθινά όπλα, τα οποία έχουν μεταποιηθεί ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια στο γύρισμα», σχολιάζει ο κ. Γουργουρής.
Το συμβάν με τον ηθοποιό Άλεκ Μπάλτνγουιν
Σύμφωνα με τον ειδικό, πρόκειται για ένα πάρα πολύ σπάνιο γεγονός. «Σε πολυάριθμες ταινίες που γυρίζονται κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται αληθινά όπλα που έχουν μεταποιηθεί ώστε να χρησιμοποιούν άσφαιρα φυσίγγια -δεν εκτοξεύουν δηλαδή βλήματα αλλά μόνο τα αέρια που βρίσκονται μέσα στο πυρομαχικό.
Τα θανατηφόρα συμβάντα είναι μετρημένα στα δάχτυλα. Έχουν γίνει λιγότερα από πέντε τα τελευταία 30 χρόνια, με πιο χαρακτηριστικό τον ατυχή θάνατο του γιου του Μπρους Λι το 1993, στην ταινία «Το Κοράκι». Εκεί, είχε υπάρξει μια αλληλουχία λαθών του armourer, όσων έλεγξαν τα όπλα, όσων έδωσαν τα όπλα στους ηθοποιούς», εξηγεί ο επαγγελματίας του θεάματος.
«Ο κανόνας είναι πως ποτέ το όπλο που δίνεις σε έναν ηθοποιό δεν το στρέφεις στην πραγματικότητα προς έναν άλλο άνθρωπο στο γύρισμα ή ηθοποιό. Αυτό που κανείς είναι να το “κλέβεις” με την κάμερα, με μια διαφορετική γωνία, για να έχεις το αποτέλεσμα οπτικά. Στη συνέχεια με το μοντάζ “φαίνεται” πως κανείς πυροβολεί κάποιον άλλον», τονίζει.
Τα είδη των «μη αληθινών» όπλων
Γιατί χρησιμοποιούνται αληθινά όπλα στις ταινίες; «Τα αληθινά -πάντα μεταποιημένα- όπλα που μπορούν να βάλουν μόνο άσφαιρα φυσίγγια, χρησιμοποιούνται επειδή ακριβώς είναι αληθοφανή. Η κίνηση των μηχανικών μερών που έχεις, η ανάκρουση του όπλου πάνω στον ηθοποιό, τα αέρια που βγαίνουν μαζί με τη λάμψη, ο κάλυκας που απορρίπτεται δίνουν μια εικόνα στο πλάνο συγκεκριμένη. Όσο καλά και να είναι τα σημερινά ειδικά εφέ δεν μπορεί να φτάσει ο υπολογιστής τον ρεαλισμό που δίνει στην κάμερα ένα όπλο», απαντά ο κ. Γουργουρής.
Εξηγεί δε πως τα «props» είναι φτιαγμένα από λάστιχο, αφρό και άλλα ελαφριά υλικά, που δεν δημιουργούν ποτέ τραυματισμό. Από την άλλη υπάρχουν και οι λεγόμενες «ρέπλικες», πειστικά δηλαδή αντίγραφα που όμως δεν μετατρέπονται με κανέναν τρόπο ώστε να λειτουργήσουν όπως τα αληθινά. «Αυτά τα όπλα -είναι και σχετικά ελεύθερα στην παγκόσμια αγορά- μοιάζουν καταπληκτικά με ένα κανονικό. Έχουμε, ειδικά στις ΗΠΑ, συμβάντα που είχε υπάρξει παρανόηση εξαιτίας της αληθοφάνειας, είναι όμως ψεύτικα. Είναι αδύνατο με αυτά να προκληθεί βλάβη, ακόμη και αν στραφεί το όπλο σε κάποιον άνθρωπο», περιγράφει ο Έλληνας armourer.
Ο κ. Γουργουρής τονίζει πως σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η μεταφορά σε κοινή θέα κάθε ψεύτικου όπλου, ακόμη και αν αυτό είναι ρέπλικα, «αφού κανένας πολίτης δεν έχει τη γνώση ή το χρόνο να καταλάβει εάν πρόκειται για ρέπλικα». Αυτό ισχύει γιατί «από τη στιγμή που κανείς μπορεί αυτό το ψεύτικο να το εκλάβει, λόγω της αληθοφάνειας, ως επιθετικό αντικείμενο», θα υπάρχει το αντίστοιχο ψυχολογικό αποτέλεσμα, όπως επισημαίνει ο Έλληνας ειδικός.
Ζήτηση στην Ελλάδα για armourers
Είναι πεδίο εργασίας με μέλλον; «Το ενδιαφέρον υπάρχει και υπήρχε σε κάποιο βαθμό και παλιότερα, δεν υπήρχε όμως τότε ο προϋπολογισμός για να στηρίξει μια τέτοια ειδίκευση, ενώ και το νομικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα περιοριστικό. Η συγκεκριμένη δυσκολία είναι σημαντική, υπάρχει όμως πια πολύ μεγάλη ζήτηση», απαντά ο κ. Γουργουρής. Ως παράδειγμα δίνει φετινές ελληνικές παραγωγές, όπως οι σειρές «Έτερος Εγώ», «Σιωπηλός Δρόμος», η ταινία «Σμύρνη μου Αγαπημένη», καθώς και η σειρά της Apple TV «Tehran», της οποίας γυρίστηκε η πρώτη σεζόν πέρυσι με τη 2η σεζόν σε παραγωγή φέτος, αλλά και η σειρά «Jack Ryan», που ήρθε στην Ελλάδα για γυρίσματα.
«Εκεί χρησιμοποιήθηκαν αληθινά όπλα, τα οποία όμως ήρθαν από το εξωτερικό καθώς στην Ελλάδα κανείς δεν έχει το δικαίωμα να έχει μεταποιημένα όπλα με άσφαιρα πυρομαχικά για γυρίσματα», απαντά ο κ. Γουργουρής.
Η ώρα των «Expendables 4»
«Όσα θα γίνουν για τους “Αναλώσιμους 4” θα είναι εντυπωσιακά, θεωρώ πως είμαστε φοβερά τυχεροί που μια τέτοια παραγωγή έρχεται στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη. Μαζί με την προηγούμενη ταινία, το “The Enforcer”, το γύρισμα των “Αναλώσιμων” δείχνει πως αυτά τα γυρίσματα είναι η αρχή και (σ.σ οι παραγωγοί του Χόλιγουντ) ήρθαν για να μείνουν στην Ελλάδα», σχολιάζει ο Έλληνας armourer, ερωτηθείς για τη μεγάλη παραγωγή που φτάνει στη Θεσσαλονίκη και με την οποία έχει συμφωνήσει να συνεργαστεί.
«Οι ξένοι θέλουν την Ελλάδα, μας προτιμούν κι εμείς φροντίζουμε να δείξουμε τον καλύτερο μας εαυτό γιατί θέλουμε πραγματικά τις ξένες παραγωγές εδώ. Είναι ένα φοβερό οικονομικό όφελος, όταν έρχονται τέτοιου μεγέθους μπάτζετ στην Ελλάδα και μας βάζουν πλέον στον παγκόσμιο χάρτη των οπτικοακουστικών παραγωγών αυτού του βεληνεκούς», σχολιάζει για τη συνεργασία του αυτή ο Έλληνας ειδικός.
«Θα είναι κάτι που ελπίζω πως θα είναι μια αρχή. Η αρχή για πολύ μεγαλύτερα πράγματα, είτε αυτό είναι πολεμικές ταινίες, είτε περιπέτειες. Για όσους ενδιαφέρονται, ο χώρος (σ.σ της συγκεριμένης ειδικότητας) είναι μεγάλος και σήμερα δεν έχουμε ανθρώπους να στελεχώσουν αυτό το μεγάλο κύμα διεθνούς κινηματογραφικής παραγωγής που έρχεται στην Ελλάδα», καταλήγει ο Έλληνας επαγγελματίας armourer γυρισμάτων.
Σωτήρης Κυριακίδης