Ακροβολισμένοι στις πλευρές του ορεινού όγκου που διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού, με τον γραφικό Oδοντωτό Διακοπτού – Καλαβρύτων να «σκαρφαλώνει» αργά όλο και πιο ψηλά στον πάτο της στενής χαράδρας, δεκάδες φωτογράφοι γύρω μας στέκονται ανάμεσα στα βράχια και απολαμβάνουν την ηρεμία του τοπίου. Μόνο που οι Γερμανοί, Ιταλοί, Τσέχοι, Ολλανδοί, Βέλγοι, Πολωνοί, Ιταλοί, Βρετανοί, Σλοβάκοι, Ιάπωνες λάτρεις της αεροπορικής ιδέας, περιμένουν με αγωνία τις στιγμές στις οποίες η σιωπή αυτή θα «σπάσει».
Έχουν έρθει άλλωστε από τις χώρες τους εδώ και ημέρες ώστε από νωρίς το πρωί να στοχεύσουν με τις φωτογραφικές τους μηχανές τον ουρανό. Στωικά και για πολλές ημέρες θα περιμένουν πότε ακουστεί ο εξώκοσμος ήχος δύο πανίσχυρων κινητήρων τζετ μέσα στο ανάγλυφο της Αχαΐας. Είναι διαφορετικού είδους τουρίστες που θέλουν να γυρίσουν στις χώρες τους με φωτογραφικά καρέ από αυτά τα αεροσκάφη- θαύματα της αεροδυναμικής. Όπως σχολιάζουν στο ΑΠΕ ΜΠΕ, είναι λίγα τα σημεία του πλανήτη όπου μπορούν να δούνε ένα βαρύ 13+ τόνων μαχητικό χάρη σε 60000 λίβρες ισχύ να πετά σαν καλά εκπαιδευμένη μπαλαρίνα μια ανάσα από τα δέντρα και τις κορυφές τους. Ξαφνικά η κουβέντα σταματά και μπροστά μας ένα εντυπωσιακό αεροσκάφος θα διασχίσει το πλούσιο σε βλάστηση φαράγγι ακριβώς όπως το έκαναν οι ηθοποιοί της ταινίας «Top Gun: Maverick» στην τελική σκηνή της διάσημης κινηματογραφικής ταινίας: μόνο που δεν είμαστε στην Αριζόνα, αλλά στα Καλάβρυτα…
Η μοναδικότητα της Ελλάδας που ενθουσιάζει
«Τα σημεία στα οποία μπορεί κανείς να φωτογραφήσει πολλών ειδών μαχητικά αεροσκάφη να κινούνται χαμηλά πάνω από το ανάγλυφο του εδάφους είναι ελάχιστα, εμείς οι λάτρεις της αεροπορικής ιδέας που ζούμε στην περιοχή, εδώ και χρόνια επιχειρούμε να αποσπάσουμε όμορφα φωτογραφικά καρέ των εκπαιδευόμενων πιλότων που για λίγες στιγμές θα περάσουν με ταχύτητα από την περιοχή και να τις μοιραστούμε με άλλους λάτρεις σε όλο τον κόσμο. Φέτος με χαρά είδαμε να έχουν φτάσει και να διαμένουν στην περιοχή με σκοπό να έχουν μια τέτοια φωτογραφική εμπειρία ακόμη περισσότεροι λάτρεις της Αεροπορίας από κάθε μεριά του κόσμου. Αυτό είναι θετικό για την περιοχή και τουριστικά», σχολίασε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο κ. Γιάννης Ρηγόπουλος, από τους παλαιότερους φωτογράφους/spotters αεροσκαφών της περιοχής.
Μέχρι και τη δύση, με όπλα το αντηλιακό, ένα καπέλο, λίγα σνακ, νερό και πάνω από όλα διάθεση για παρέα οι σκαρφαλωμένοι όπως τα γηγενή… αιγοπρόβατα – που τους κάνουν μάλιστα παρέα – φωτογράφοι έχουν τεράστια αποθέματα υπομονής. Η ώρα περνά και τελικά χαμογελούν πλατιά αργά το στο μεσημέρι. Επιτέλους, ένα ζευγάρι F-15SA μαχητικών της Σαουδικής Αραβίας θα τους κάνει το δώρο να περάσει από κάτω, πάνω και δίπλα τους με υψηλή ταχύτητα ‘προβάλλοντας’ τα αεροδυναμικά κάλλη της τεράστιας πτέρυγας του αλλά και το “God Bless You” που αναγράφεται στο ρύγχος κάθε τέτοιου «πτηνού» από αεροπορικό αλουμίνιο που διαθέτει η συγκεκριμένη χώρα. Ξαφνικά θα σημάνει συναγερμός. Τα κλικ εκατοντάδες, οι τηλεφακοί παίρνουν φωτιά ενώ ο θαυμασμός για τις ικανότητες των χειριστών κυριαρχεί στους παγκόσμιους spotters.
Από τις 24 Απριλίου μέχρι και τις 4 Μαΐου 2023 όταν και ολοκληρώθηκε η άσκηση «Ηνίοχος 2023» υπήρξαν συγκεκριμένες οι ημέρες στις οποίες μέρος του σχεδιασμού των εικονικών αποστολών περιέλαβαν ένα γρήγορο πέρασμα από την τέτοιας μορφολογίας άλλες περιοχές. Ήταν οι στιγμές για τις οποίες περισσότεροι από 500 spotters αεροσκαφών είχαν δηλώσει συμμετοχή για να ταξιδέψουν στην Ελλάδα μόνο φέτος την άνοιξη. Νοίκιασαν αυτοκίνητο, ξενοδοχείο και πήραν τα βουνά, κάτι που έκαναν και οι τέσσερις νεαροί Ιταλοί δίπλα μας. Μετά από ταξίδι από τον Βορρά της γειτονικής χώρας και για μια περίπου εβδομάδα ήρθαν στην Ελλάδα για να δουν τα αεροσκάφη αυτά. Οι ημέρες διάσχισης των ελληνικών φαραγγιών από τα μαχητικά όλων των χωρών του αποζημίωσαν μάλιστα ιδιαίτερα καθώς ιταλικά μαχητικά έφτασαν φέτος στην Ελλάδα για την άσκηση.
«Υπάρχουν λίγα σημεία σε όλο τον κόσμο στα οποία μπορεί κανείς να δει και να απολαύσει ακριβώς αυτό το ειδικό θέαμα, αεροσκάφη να “χορεύουν” δηλαδή σε φαράγγια λίγα μέτρα από τα βράχια μιας πλαγιάς. Ήρθαμε στην Ελλάδα ακριβώς για αυτό, όλη η παρέα,» μας εξηγεί ο ψηλόσωμος Ιταλός ερασιτέχνης φωτογράφος που στεναχωριέται πως πρέπει να φύγουν για την πατρίδα τους μετά από ένα τετραήμερο φωτογραφίσεων. Η ομάδα των φίλων έμεινε στην Κόρινθο και εκμεταλλεύτηκε μια ακόμη ευκαιρία για φωτογραφικά κλικ με το πέρασμα πάνω από την Ακρόπολη του μεγάλου σχηματισμού αεροσκαφών στις 28 του Απρίλη, μια στιγμή παράδοση για τις ασκήσεις «Ηνίοχος» της Ελλάδας.
Το σημαντικό αποτύπωμα της άσκησης «Ηνίοχος» στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα από τότε που η άσκηση έγινε διεθνής έχει λοιπόν προκαλέσει πέρα από το ενδιαφέρον πολλών χωρών που είτε συμμετέχουν, είτε αποστέλλουν αντιπροσωπείες για την παρακολούθηση της άσκησης και τη δημιουργία ενός περίεργου τουριστικού προϊόντος. Η ικανότητα της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας να οργανώνει και να διεξάγει ρεαλιστικές ασκήσεις, σε μια μεγάλη περιοχή με ποικιλία γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών, καθιστά τις ασκήσεις αυτές ικανές να παρέχουν στους συμμετέχοντες ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, δημιούργησε όμως και έναν νέο πόλο έλξης για μια διαφορετική, πιο ‘ειδική’, τουριστική αγορά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η μοναδική φυσιολατρική διαδρομή που ξεκινά από το Διακοπτό και καταλήγει στα Καλάβρυτα έχει για μερικές ημέρες του Απριλίου και του Μαΐου να προσφέρει και μια εναέρια ατραξιόν, που ναι μεν ζητά υπομονή από τον επισκέπτη/φωτογράφο, μπορεί όμως να αποδώσει ξεχωριστές συγκινήσεις.
Στο κυνήγι για την μοναδική φωτογραφία
«Σημεία για να τραβήξεις φωτογραφίες, να βγάλεις βίντεο και να απολαύσεις το τέτοιο θέαμα παγκόσμια είναι ελάχιστα. Υπάρχει για παράδειγμα το φαράγγι Sidewinder Canyon στις ΗΠΑ. ενώ έχουμε και την περιοχή γνωστή ως Mach Loop που περιλαμβάνει συγκεκριμένες κοιλάδες στην κεντροδυτική Ουαλία, περιοχή στην οποία γίνεται τέτοια εκπαίδευση γρήγορων πτήσεων σε χαμηλό υψόμετρο,» σχολιάζει ο Γερμανός spotter αεροσκαφών Florian Szczepanek που είτε μόνος του, είτε με την παρέα σχεδιάζει όλο το χρόνο ταξίδια για να φωτογραφίζει αεροσκάφη σε περιοχές της Ευρώπης. Πράγματι τα σημεία στα οποία τέτοιες εμπειρίες παρατήρησης και φωτογράφησης είναι εφικτές είναι ελάχιστα. Πέρα από το προαναφερθέν διάσημο φαράγγι Machynlleth Loop ή αλλιώς Mach Loop του Ηνωμένου Βασιλείου, στις ΗΠΑ υπάρχει οι φαν πηγαίνουν στο Rainbow Canyon ή αλλιώς Star Wars Canyon όπως αποκαλούν οι φωτογράφοι τμήμα του Death Valley National Park της Καλιφόρνια, ενώ την – φωτογραφική – τύχη τους μπορεί να αναζητήσουν και στις αχανείς εκτάσεις της Nevada όταν είναι σε εξέλιξη μεγάλες ασκήσεις οι επισκέπτες μερικές φορές τον χρόνο. Από το 2013 ο ελληνικός «Ηνίοχος» έχει κερδίσει όπως φαίνεται μια θέση σε αυτή την μικρή λίστα.
Με τον ίδιο ενθουσιασμό περιμένουν την άφιξη των μαχητικών στο φαράγγι μαζί μας και με τις τέσσερις φωτογραφικές τους μηχανές ένας Βέλγος φωτογράφος μαχητικών αεροσκαφών με τον Γερμανό φίλο του. Τους παρατηρείς μάλιστα να μελετούν με προσοχή την θέση του ήλιου ώστε να στέκονται κάθε ώρα και στο σωστό σημείο για φωτογράφιση, πάντα σε ετοιμότητα και με το βλέμμα στην στροφή του φαραγγιού. Οι σφυγμοί της μεγάλης παρέας τριγύρω μας ανεβαίνουν όταν επιτέλους καταφθάνουν από το βάθος δύο ιταλικά Tornado που μοιάζει να κάνουν το απίστευτο εφικτό με την πτήση ανάμεσα σε βράχους και στενώματα. Μέσα από έναν τηλεφακό μοιάζουν με δύο σιδερένια βέλη τη μύτη των οποίων… καβαλάνε δύο άνθρωποι. Μετά από ώρες αναμονής, επιτέλους χαμόγελα και πολλά φωτογραφικά καρέ των δύο ιταλικών αεροσκαφών που γλύφουν τις κορυφές των δέντρων την πανέμορφης ελληνικής χαράδρας. Θαυμάζεις πως οι πιλότοι ‘τινάζουν’ το αεροσκάφος σε απότομους ελιγμούς σαν να πρόκειται για μια κοινή ημέρα τους στο… «γραφείο».
Τις προηγούμενες ημέρες τέτοια περάσματα έκαναν στην περιοχή ελληνικά F-16 όπως και F-4E Phantom, οι φιλοξενούμενοι όμως φαίνεται πως φέτος είχαν τον πρώτο λόγο αφού η εκπαίδευση σε χαμηλό ύψος είναι υπερπολύτιμη για έναν αεροπόρο. Έτσι για το 2023 ήταν οι διελεύσεις των επιβλητικών μαχητικών F-15SA της Σαουδικής Αραβίας, των F-16 της Ιορδανίας, των γαλλικών Rafale, των εντυπωσιακών Ιταλικών «Ανεμοστρόβιλων» της Aeronautica Militare (αεροσκάφη Tornado IDS της Ιταλικής Πολεμικής Αεροπορίας) που μπορεί να εκπαιδεύονται για να αποφύγουν τον «εχθρό» αυτές που συνέλαβαν σε καρέ οι διεθνείς ταξιδιώτες-φωτογράφοι που σκαρφαλωμένοι στις πλαγιές περίμεναν γύρω μας.
Κάθε ημέρα φωτογράφισης θα τελειώσει με τους επισκέπτες της χώρας μας να χαμογελούν ικανοποιημένοι την ώρα που θα απολαμβάνουν μια παραδοσιακή χορτόπιτα σε κάποιο διπλανό καφέ. Εκεί θα σχολιάσουν πως πήγε η ημέρα παρέα με τους φίλους τους από όλο τον κόσμο πριν να επιστρέψουν στα ξενοδοχεία τους. Λίγες ημέρες μετά, μαζί με τις βαλίτσες τους θα κουβαλήσουν πίσω στην πατρίδα τους άφθονες ιστορίες που θα ντύσουν τα όμορφα φωτογραφικά κλικ της ελληνικής υπαίθρου που για μερικές στιγμές φιλοξένησε τις ταχύτατες διελεύσεις ετούτων των ατσάλινων φτερών από όλο τον κόσμο.
Σωτήρης Κυριακίδης