«Από το Ηνωμένο Βασίλειο και το Λονδίνο μέχρι την Αθήνα θα μπορούσα να κάνω την πτήση με ένα αεροπλάνο που καίει υδρογόνο που δεν θα παράγει καθόλου διοξείδιο του άνθρακα. Στη συνέχεια, μέχρι το σπίτι μου στην Αθήνα η μετακίνηση θα γινόταν με ένα ηλεκτρικό, eVTOL, αεροταξί πάλι χωρίς διοξείδιο του άνθρακα. Με το ίδιο μέσο θα επέστρεφα πίσω στο “Ελευθέριος Βενιζέλος”, ενώ στη συνέχεια η πτήση μου μέχρι τη Θεσσαλονίκη θα γινόταν με ένα ηλεκτρικό αεροπλάνο. Αυτός είναι ο δρόμος στον οποίο κινείται η εξέλιξη των αερομεταφορών».
Με το παραπάνω παράδειγμα, ο Περικλής Πηλίδης, καθηγητής Προωθητικών Συστημάτων στο διάσημο στον τομέα της αεροναυτικής επιστήμης βρετανικό Πανεπιστήμιο του Cranfield, περιγράφει στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού/Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM», την αναγκαία ως αποτρεπτικό μηχανισμό για την κλιματική αλλαγή, μετατροπή των αεροπορικών μας μετακινήσεων σε «καθαρές».
Ο κ. Πηλίδης βρέθηκε στην Ελλάδα ως εθνικός εκπρόσωπος της Μεγάλης Βρετανίας στην ετήσια Σύνοδο της Διεθνούς Εταιρείας Αερόβιων Αεροπορικών Κινητήρων (International Society for Air Breathing Engines – ISABE), που διοργάνωσε το Εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη. Στη Σύνοδο συμμετέχουν εκπρόσωποι 25 χωρών από όλες τις ηπείρους αλλά και στελέχη μεγάλων οργανισμών δημόσιων και ιδιωτικών όπως η αμερικανική NASA, οι εταιρείες General Electric και Pratt & Whitney από τις ΗΠΑ και η Safran από την Ευρώπη. Σε πρώτο πλάνο στη Σύνοδο βρέθηκαν τα τελευταία επιτεύγματα και το μέλλον των εναέριων μεταφορών, όπως τα μελετά η επιστημονική κοινότητα και η επέκταση της χρήσης βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων, η χρήση της τεχνολογίας πρόωσης με υδρογόνο.
«Ζούμε την τρίτη επανάσταση της Πολιτικής Αεροπορίας»
Η εν λόγω σύνοδος, που άνοιξε τις εργασίες της στις 26 Σεπτεμβρίου και ρίχνει αυλαία σήμερα, αφορά τους χαρακτηριζόμενους ως Αερόβιους Αεροπορικούς Κινητήρες. Πέρα από τους κορυφαίους επιστήμονες και τους εκπροσώπους της βιομηχανίας συμμετέχουν και εμπειρογνώμονες από τον χώρο της αεροναυτικής και των αεροπορικών κινητήρων.
«Όλοι οι αεροπορικοί κινητήρες είναι στο κέντρο των εξελίξεων που συζητούμε αυτές τις ημέρες πέρα από τους πυραυλοκινητήρες, ενώ γίνεται μια προσπάθεια να οργανώσουμε τις ειδικές έρευνες πάνω στις νέες τεχνολογίες, να βελτιώσουμε τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στις αεροπορικές μεταφορές ώστε να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που υπάρχει από τους αεροπορικούς κινητήρες, να βελτιώσουμε το περιβάλλον. Είναι μια παγκόσμια ανταλλαγή γνώσεων», ανέφερε ο καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ISABE Ανέστης Κάλφας, που εκπροσωπεί την Ελλάδα στη Σύνοδο, περιγράφοντας τον πυρήνα συνεργασιών που αναπτύσσονται στη συνάντηση της ISABE στη Θεσσαλονίκη.
«Αν εστιάσουμε στη νέα γενιά (σ.σ αεροπορικών κινητήρων), αυτή τη στιγμή ζούμε την τρίτη επανάσταση της Πολιτικής Αεροπορίας, που παρουσιάζει τεράστιες ευκαιρίες λόγω της ανάγκης να προστατεύσουμε το περιβάλλον και συγχρόνως να συνεχίσουμε μια δυνατή οικονομική ανάπτυξη», τόνισε ο κ. Πηλίδης.
Περιέγραψε, δε, τον ιστορικό για την ανθρωπότητα στόχο που έχει η βιομηχανία πολιτικών αεροπορικών μετακινήσεων. «Ο σκοπός είναι μέχρι το 2050 να φτάσουμε στην επονομαζόμενη Carbon Neutrality, να μην προσθέτουμε δηλαδή περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από αυτό που ως αεροπορική βιομηχανία αφαιρούμε», εξήγησε ο Έλληνας καθηγητής. «Την ίδια ώρα», πρόσθεσε, «υπάρχουν σημαντικοί στόχοι μείωσης του διοξειδίου του αζώτου και γι’ αυτό μελετούμε τεχνολογίες με καύσιμο το υδρογόνο, όπως και την ηλεκτρική πρόωση, ώστε να καλύψουμε αυτό το χάσμα».
«Σήμερα, μόνο το 2% της παγκόσμιας παραγωγής των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οφείλεται στις εναέριες μεταφορές, εμφανώς οι επίγειες μεταφορές είναι πολύ πιο “ δηλητηριώδεις” σε ό,τι αφορά την παραγωγή CO2. Παρόλα αυτά, καθώς οι εναέριες μετακινήσεις είναι τόσο προηγμένες, διαθέτουν τεχνολογίες που θα πετύχουν το στόχο τους (σ.σ σε ό,τι αφορά τη μείωση των ρύπων). Καθώς θα αναπτυχθούν και νέες για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, όλη αυτή η εξέλιξη θα χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια και στις επίγειες μετακινήσεις», τόνισε ο κ. Κάλφας, περιγράφοντας το πλαίσιο στο οποίο κινείται η αεροπορική βιομηχανία.
Τουρισμός, αεροπορικά μέσα χωρίς περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ηλεκτρικά αεροταξί
«Για την Ελλάδα, ο “ διωγμός” που βιώνουν σε έναν βαθμό σήμερα οι αεροπορικές μετακινήσεις συνδέεται και με τον σημαντικό για τη χώρα τομέα του τουρισμού. Είναι τομέας που ωφελείται πάρα πολύ από την Πολιτική Αεροπορία. Μπορούμε να φανταστούμε τι πρόβλημα θα είχαμε στην Ελλάδα, εάν μειωνόταν ο τουρισμός εξαιτίας της μείωσης (σ.σ του όγκου των μετακινήσεων) της πολιτικής αεροπορίας», ανέφερε ο κ. Πηλίδης, όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει ιδέες που μεταφέρονται από ειδικούς σε αρθρογραφία- π.χ. ο περιορισμός ανά άτομο των αεροπορικών μετακινήσεων.
«Οι τεχνολογίες υπάρχουν (σ.σ. για πολιτική αεροπορία μηδενικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος) και είναι ορατές. Μπορούμε να πούμε και γνωστές. Θα πρέπει, όμως, να εφαρμοστούν με εξίσου ασφαλή τρόπο με τα σημερινά δεδομένα για την Πολιτική Αεροπορία. Πρέπει να βρεθούν νέοι άνθρωποι -αυτό αφορά και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και του Cranfield- ώστε να υλοποιηθούν αυτές οι υποσχέσεις αλλά και να βρεθούν τα κονδύλια που θα αφιερωθούν στην έρευνα που πρέπει να γίνει από Πανεπιστήμια, Κέντρα Έρευνας αλλά και τις μεγάλες βιομηχανίες», επισήμανε ο κ. Πηλίδης.
Αναφερόμενος στη ραγδαία αναπτυσσόμενη νέα βιομηχανία της αεροδιαστημικής, αυτή των ηλεκτρικών Κάθετης Προσγείωσης και Απογείωσης αεροσκαφών (electric Vertical Take-off and Landing, eVTOL αεροσκάφη), τόνισε πως ο νέος αυτός κλάδος δεν είναι ανταγωνιστικός της κλασικής πολιτικής αεροπορίας αλλά θα λειτουργήσει συνδυαστικά. «Τα ηλεκτρικά αυτά VTOL αεροσκάφη μπορούν να διευκολύνουν πάρα πολύ στη μείωση της συνολικής διάρκειας μιας πτήσης αφού θα αναλαμβάνουν το πώς θα πηγαίνει κανείς στο αεροδρόμιο, μετακίνηση που ταυτόχρονα θα έχει σαν αποτέλεσμα να μειώνονται οι ρύποι στο σύνολο της αεροπορικής μας μετάβασης καθώς δεν θα υπάρχουν οι ρύποι που παράγουν τα αυτοκίνητα. Στην Ελλάδα, δε, αυτές οι αεροπορικές μετακινήσεις με ηλεκτρικά eVTOL θα βοηθήσουν και τον τουρισμό», εξήγησε ο Έλληνας Καθηγητής Προωθητικών Συστημάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο διευθυντής του Τομέα Μηχανικής Ρευστών στην Πειραματική και Θεωρητική Μελέτη των Στροβίλων του ΑΠΘ Ανέστης Κάλφας τόνισε πως το ΑΠΘ έχει ένα μεγάλο επιστημονικό πρόγραμμα που αφορά τις εναέριες μετακινήσεις και «εστιάζει στα υβριδικά και τα ηλεκτρικά αεροσκάφη», πρόγραμμα στο οποίο μελετήθηκε ειδικά η Ελλάδα, η οποία έχει κάποιες ιδιαιτερότητες.
«Είναι νησιά αλλά και ένα πλήθος αεροδρομίων, τα οποία σήμερα δεν χρησιμοποιούνται συνεχώς. Είμαστε χώρα που έχει ανάγκη για μικρής απόστασης μεταφορές, που δεν χρειάζεται να γίνονται με μεγάλα αεροσκάφη, ανάγκες ελληνικές που μπορούν να καλυφθούν από ηλεκτροκίνητα αεροσκάφη. Είναι εξέλιξη που θα έχει πολύ καλές επιπτώσεις και στον τουρισμό με πολλά νησιά που σήμερα δεν έχουν καλή πρόσβαση στην ηπειρωτική Ελλάδα να “ ενεργοποιούνται” πια. Μπορούμε, μάλιστα, να επεκτείνουμε αυτό το μοντέλο αερομετακίνησης με μικρά ηλεκτρικά ή υδρογόνου αεροσκάφη (σ.σ. που θα αναπτυχθεί για την Ελλάδα) και σε άλλες χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως π.χ η Σουηδία ή η Ελβετία», εξήγησε ο Έλληνας ειδικός στα προωθητικά συστήματα, διευθυντής του Τομέα Μηχανικής Ρευστών στην Πειραματική και Θεωρητική Μελέτη των Στροβίλων του ΑΠΘ.
Σωτήρης Κυριακίδης