Με την ευκαιρία και των αποστολών του προγράμματος Artemis έχει ξεκινήσει ένα «τσουνάμι» κατασκευής διαστημικών rover σε παγκόσμιο επίπεδο, είτε σε επιχειρησιακό είτε σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Δεν ήταν έτσι εύκολο για την ελληνική ομάδα διαστημικής ρομποτικής Beyond Robotics να κατορθώσει να κερδίσει το πρώτο βραβείο στη δοκιμασία Science Task και να φτάσει στην 7η θέση της παγκόσμιας κατάταξης στον διαγωνισμό European Rover Challenge μεταξύ 25 ομάδων από όλο τον κόσμο.
Η Beyond Robotics είναι, τρόπον τινά, μια εθνική προσπάθεια αφού αποτελείται από προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς, διδακτορικούς φοιτητές και συμβούλους από δέκα Πανεπιστήμια από όλη την Ελλάδα, άτομα που συνεργάστηκαν για κάτι που δύσκολα θα φανταζόμασταν πως θα έχει ελληνικό ενδιαφέρον: την κατασκευή ενός ρομποτικού διαστημικού οχήματος τύπου rover.
«Σχετικά με το πώς διακριθήκαμε, νομίζω πως το γεγονός ότι προερχόμαστε από 10 Πανεπιστήμια από όλη την Ελλάδα, κάτι που σημαίνει ότι έχουμε συγκεντρώσει τους παθιασμένους, αφοσιωμένους αλλά και καταρτισμένους νέους, που πραγματικά επιθυμούν εθελοντικά να ασχοληθούν με την κατασκευή του διαστημικού οχήματος που θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας, ήταν αυτό που έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο. Όλα αυτά μεταφράστηκαν σε μια εξαιρετική, βραβευμένη συμμετοχή και είμαστε ενθουσιασμένοι που η σημαία της Ελλάδας κυμάτισε» ανέφερε η Εβίτα Ψώνη, συνιδρύτρια και Operations Manager της ομάδας, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» για το επίτευγμα της Beyond Robotics.
Η Beyond Robotics έφτασε στον τελικό του European Rover Challenge, όπου υποβλήθηκε σε διάφορες δοκιμασίες και προσομοιώσεις για μία μελλοντική αποστολή στον Άρη ύστερα από μια γεμάτη πείσμα προσπάθεια. «Ως η πρώτη ελληνική ομάδα rover που συμμετείχε στον Παγκόσμιο Τελικό του European Rover Challenge 2023 αντιμετωπίσαμε πολλές προκλήσεις. Μία από αυτές ήταν η εύρεση χώρου για την κατασκευή του rover αλλά και η χρηματοδότηση για την αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού για την κατασκευή του. Είχαμε την τύχη, έστω και την τελευταία στιγμή, να γνωρίσουμε τον Δρα Χατζηθεοδωρίδη, καθηγητή στο τμήμα Μεταλλειολόγων στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο οποίος μας εξασφάλισε την αιγίδα του ΕΜΠ και μας στήριξε τόσο ως σύμβουλος της ομάδας όσο και παρέχοντάς μας τον απαραίτητο χώρο για την κατασκευή του rover, ενώ ήρθαμε και σε επαφή με το Ίδρυμα Μποδοσάκη, το οποίο έγινε ο μέγας δωρητής μας για τη συμμετοχή μας στον Παγκόσμιο Τελικό. Χωρίς τη βοήθειά τους δε θα τα είχαμε καταφέρει να συμμετάσχουμε ούτε να φέρουμε πίσω διακρίσεις» τόνισε η κ. Ψώνη.
Μάλιστα και οι διοργανωτές ήθελαν να δώσει η Ελλάδα το «παρών». «Η διοίκηση του διαγωνισμού περίμενε χρόνια την ελληνική συμμετοχή και όταν έμαθαν ότι θα συμμετάσχει η Beyond Robotics από την Ελλάδα ενθουσιάστηκαν όπως και εντυπωσιάστηκαν από το γεγονός ότι κατορθώσαμε να περάσουμε την προκριματική φάση του reporting, που είναι εξαιρετικά απαιτητική. Μας είπαν πως ακόμα και έμπειρες ομάδες που συμμετέχουν χρόνια δεν κατορθώνουν συχνά να περάσουν. Ήταν πολύ υποστηρικτικοί και αυτό μας έδωσε κουράγιο» ανέφερε η Operations Manager της ομάδας.
Μέχρι τον αφιλόξενο Άρη
Το ελληνικό rover σχεδιαστικά μπορεί να κάνει όσα χρειάζονται σε μια αποστολή στον Άρη. «Η μόνη μας διαφορά είναι οι πιο χαλαρές τεχνικές προδιαγραφές. Κατά τα άλλα, το rover μας είναι σχεδιασμένο για να προσομοιώνει αποστολές στον Άρη, όχι όμως για να πάει όντως εκεί. Διαγωνιζόμαστε σε μια πίστα στην Πολωνία, χωρίς τις ακραίες θερμοκρασίες και χωρίς να απαιτείται τηλεπικοινωνία από εκατομμύρια χιλιόμετρα απόσταση και με πιο φιλικές συνθήκες. Για παράδειγμα δεν απαιτείται θερμικό υποσύστημα για διατήρηση φυσιολογικής θερμοκρασίας στις μπαταρίες και τα ηλεκτρονικά – ο Άρης έχει μέση θερμοκρασία μείον 60 βαθμών Κελσίου, οι ομοιότητες όμως με τα πραγματικά διαστημικά rover είναι πολλές» εξήγησε ο Στράτος Ρήγας, συνιδρυτής και Systems Engineer της ομάδας, όταν ρωτήθηκε για διαφορές και ομοιότητες μεταξύ του rover της Beyond Robotics και εκείνων που έχουν σταλεί στον Άρη.
«Το σύστημα κίνησης, για παράδειγμα, έχει ακριβώς την ίδια διάταξη (σ.σ σχεδίαση rocker bogie with differential bar), χρησιμοποιεί δηλαδή μια συνδεσμολογία που επιτρέπει στο όχημα να ξεπερνά εμπόδια ή να κινείται σε ανώμαλο έδαφος διατηρώντας σε επαφή τους τροχούς με την επιφάνεια, αποφεύγοντας έτσι το ρίσκο να αναποδογυρίσει. Επίσης τα υποσυστήματα του rover, ο εξοπλισμός που επιλέξαμε, όπως οι κάμερες, οι αισθητήρες, ο ρομποτικός βραχίονας και το σύστημα αποθήκευσης δειγμάτων τύπου carousel είναι αρκετά παρόμοια με αυτά που συναντάμε σε πραγματικές αποστολές» τόνισε ο Systems Engineer της ελληνικής ομάδας.
Υπήρξαν τομείς στους οποίους η Beyond Robotics τα πήγε καλύτερα στο διαγωνισμό από ό,τι περίμενε. «Το rover μας είχε εξαιρετική επίδοση, πέρα από τις προσδοκίες της ομάδας, σε ό,τι αφορούσε την κίνησή του στο λεγόμενο Mars yard, μια επιφάνεια δηλαδή όπως του πλανήτη Άρη. Όλες οι δοκιμασίες του διαγωνισμού βασιζόντουσαν στην ικανότητα του rover να κινηθεί είτε λίγο είτε πολύ σε ανώμαλο έδαφος. Ο TALOS κατάφερε να ξεπεράσει πέτρες, λόφους, να εισέλθει και να σκαρφαλώσει από κρατήρες χωρίς κανένα πρόβλημα, δίνοντας έτσι στην ομάδα την ευκαιρία να συλλέξει πόντους από όλες τις δοκιμασίες. Αυτό οφείλεται κυρίως στη σωστή επιλογή διάταξης, υλικού και διαστάσεων κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού. Η έκπληξή μας σχετικά με την επίδοση οφείλεται και στο γεγονός ότι σε άλλες ομάδες που είχαν περισσότερη εμπειρία από εμάς στον διαγωνισμό έσπασαν οι τροχοί ή οι αναρτήσεις κατά τη διάρκεια της κίνησης στο Mars yard, με αποτέλεσμα να ακινητοποιηθούν τα rover τους» ανέφερε ο κ. Ρήγας.
Η μεγάλη πρόκληση του project και το επόμενο βήμα
«Το μεγαλύτερο challenge ήταν το οικονομικό. Αποτελούσε σημαντικό σημείο… δοκιμασίας της κατασκευής του rover. Είχαμε τα σχέδια, είχαμε τον χώρο και δεν είχαμε χρήματα να αγοράσουμε τον απαραίτητο εξοπλισμό. Το πρόβλημα ήταν πως επειδή ήμασταν νέα ομάδα και δεν είχαμε να δείξουμε ούτε rover ούτε κάποια σημαντική διάκριση, εταιρείες και λοιποί φορείς δυσκολεύονταν να μας εμπιστευτούν» σχολίασε, από την πλευρά της επιμελητείας, ο Μιχάλης Διακονικολής, συνιδρυτής και Project Manager της ομάδας.
Ο κ. Διακονικολής περιέγραψε και τον επόμενο στόχο που έχει ήδη τεθεί. «Σίγουρα στοχεύουμε σε περισσότερες συμμετοχές στον διαγωνισμό και σίγουρα καλύτερη κατάταξη. Έχουμε ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό του νέου rover μας, του TALOS2, που θα μας εκπροσωπήσει στο ERC του 2024, όπου έχουμε βάλει σαν στόχο την κορυφαία πεντάδα. Πέρα από το όχημα, μέσω της αναζήτησης στελεχών φροντίζουμε η Beyond Robotics να ανανεώνεται συνεχώς με νέους φοιτητές και φοιτήτριες που έχουν πάθος για τη διαστημική και που λατρεύουν να δουλεύουν σε τέτοιου είδους projects. Μελλοντικά θα θέλαμε πολύ να δούμε να υλοποιούνται πρακτικές και διπλωματικές μέσω της ομάδας μας καθώς και να ξεκινήσουμε εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά μικρότερης ηλικίας, κτίζοντας προς το όραμά μας: τη δημιουργία μιας πανελλήνιας διαστημικής κοινότητας», εξήγησε ο συνιδρυτής της ομάδας, μιλώντας για τα επόμενα βήματα της ομάδας.
Σωτήρης Κυριακίδης